Bir toprak, bir ağacı büyütür mü? Büyütmez. Ağacı büyüten, su, güneş, oksijendir; toprak ise ağacı yetiştirir. Toprak; oksijeni, güneşi ve suyu ağaca gerektiği kadar verendir. Bir tohumu büyüten, kendisidir. Tohumu yetiştiren ise topraktır. Tohumun büyümesi için toprağın onu baskılaması, çatlatması lazımdır.
Bir tohumun filizlenişi gibi, rahmine düştüğü andan itibaren her türlü dış tesirden yavrusunu koruyan anne, Rabbin kendisine verdiği muazzam duygularla tüm acı ve ızdıraba katlanabilecek hale gelir; yavrusuna kol kanat gerer. Annelik vasfı toprağa çok benzetilir. Bir topraktan çıkmakta, başka bir toprağa girmekteyiz. Aslında insan annesinin karnından çıkıp dünyanın karnına girmektedir. Bizler bu dünyada anne karnında ölmekteyiz ve sonrasında topraktan doğacağız.
Bu yüzden anne ve toprak kelimesinin kökeni aynıdır : Ög. Anne kelimesi etimolojik olarak incelendiğinde ög kökünden gelmektedir; köken olarak toprakla aynıdır. Türkçede “anne” karşılığı kullanılan “ög” bugün sadece annesini kaybetmiş çocuklar için kullanılan “öksüz/ögsüz” sözcüğünde yaşamaktadır ve bu yüzden boynu büküktür.
Arapçaya baktığımızda anne “um”, evlat “umme”dir. Um-Üm-Ümmî-Ümmet birbirinden türeyen kavramlardır. Türkçede ümmet, Arapçada ümme denmektedir. Aslında Umre de bu kelimeden yani anne’den gelmektedir. Umreye giden insan, bir anneden doğmuş gibi olur. İlginçtir ki “um” kavramı; yine Arapça’da “uyum, ahenk”, “bir hedefe doğru hareket etmek” anlamlarına da gelmektedir. Buradan şunu anlayabiliriz: Bir amaca doğru hareket etme noktasından yani Umre’den sonra bizi Hac yolculuğu beklemektedir.
Efendimiz’in (SAV) eşlerinden bahsederken bugün hala bazı metinlerde veya sohbetlerde “ümm’ül müslimin ve ümmehât-ı müslimin” ifadeleri kullanılmaktadır. Bu, “müminlerin annesi” anlamına gelmektedir.
Görüldüğü gibi sadece kelime anlamını incelediğimizde bile annelikle ilgili söylenecek çok şey olduğunu fark etmekteyiz. İlahi duyguların kendisini beslediği, manevi hazlarla dolu bir hakikat olan annelik, aynı zamanda kadının olgunlaşması, kemâle ermesidir.
Annelik öyle kıymetlidir ki Hz. Havva annemizle başlayan, Hz. Hacer ile anne olmaya tevekkülü öğreten, Hz. Asiye annemizin kucağında Hz. Musa’yı (ra) büyüten, Hz. Meryem annemiz ile sabrın ve susmanın gücünü gösteren, Hz. Hatice (ra) annemiz ile feraseti artıran, Hz. Aişe (ra) annemiz ile fedakârlığı ve daha pek çok kıymetli özelliği bizlere hatırlatan mübarek zenginliğidir.
Anne sadece çocuğunu besleyen, koruyan, kollayan, gözeten değildir. Anne çocuğu yetiştirendir; ona istikamet verendir. Anne, içinde hem mantık, hem kalp, hem de kan bağı olan zekânın sahibidir. Anne, zor zamanda yanında olanınızdır. Sizin hiçbir şeyinizin ona zor gelmediğidir. İstişare edilendir, bir evladın köklendiği ve yaşamaya devam ettiği yerdir.
Annelik “âlemlere rahmet”tir; ümmet olmak demek, bir anneden doğmak demektir.
Allah bizlere,
Hz. Zeyneb gibi vefalı, sadık, Hz. Fatîma gibi tek başına bir güç, Hz. Ümmü Gülsüm gibi becerileri olan, Hz. Aişe gibi tek başına bir savaşçı ve ilim kadını olmayı nasip etsin.