Dikkat Toplama ve Odaklanma Üzerine

Çalışırken kendimizi tam anlamıyla veremiyor muyuz? Elimize aldığımız kitabı birkaç dakika içinde yerine mi bırakıyoruz? Sosyal medya ve cep telefonu çok fazla vaktinizi mi alıyor? Bu ve benzer sorunların hepsi odaklanamamak ve dikkatini toplayamamakla ilgili…

İnsan, anne karnından itibaren öğrenebilen ve öğrendiklerini diğer kuşaklara aktarabilen bir varlıktır. İnsan, anne karnından itibaren çok fazla sayıda uyaranla karşı karşıya kalır. Doğum sonrasında da bu uyaranların sayısı, insanın yaşamı boyunca artış gösterir. Ancak insanların gelen tüm uyaranların hepsinin farkında olması mümkün değildir. İnsan böyle bir durumda seçim yapar. Bunun sebebi de içinde yaşadığı dünyayı anlamlı kılma ihtiyacıdır.

Dikkat, bilincin açık ve anlamaya yönelik olma şeklidir. Dikkat, çevredeki uyarıcılardan belirli birine odaklanma yeteneğidir. Odaklanma ise, dikkati belirli bir süre boyunca sürdürme kapasitesidir. Bu iki beceri, verimliliği artırır, öğrenmeyi kolaylaştırır ve genel yaşam kalitesini yükseltir. Ancak, içinde bulunduğumuz çağın getirdiği bilgi bombardımanı ve dikkat dağınıklığı, odaklanma yeteneğimizi zayıflatmaktadır. Bu noktada, bilinçli farkındalık önemli bir araç olarak devreye girer.

Bilinçli farkındalık, insanın içinde olduğu koşulları, çevresindeki kişileri yargılamadan, kaygılanmadan şimdiki ana odaklanmayı teşvik eder. Bu durum, dikkati toplama ve odaklanma yeteneğini artırır.

Dikkat ve Odaklanmayı Nasıl Artırabiliriz?

• - Belli süreler sosyal medya, televizyon, cep telefonu ile çok fazla ilgilenmemek, bilgi bombardımanından kaçınmak gerekir. Bunun için belirli zaman dilimlerinde e-posta ve sosyal medya kontrolleri yapılmalıdır.
• - Sessiz, düzenli ve iyi aydınlatılmış bir çalışma ortamı, dikkatin dağılmasını önler.
• - Düzenli egzersiz, beynin dikkat ve odaklanma yeteneğini geliştirir. Günde otuz dakika yürüyüş bile yeterli olabilir.
• - Nefes egzersizleri yapmak da odaklanma için oldukça faydalıdır.
• - Sabah namazına kalkmak, güne daha erken başlamayı, günün verimli olmasını ve kişinin zihinsel olarak tazelenmesine ve berraklaşmasına yardımcı olur. Sabah namazı aynı zamanda düzenli bir ibadet rutini oluşturduğu için bu düzen, kişinin stres düzeyini azaltır ve zihinsel rahatlama sağlar.
• - Birden fazla iş üzerinde çalışırken sürekli olarak görevler arasında geçiş yapmak odaklanmayı ve dikkati azaltır, yapılan işin tamamlanma süresini uzatabilir veya yapılan işin kalitesini düşürebilir. Kur’ân-ı Kerim’de “Öyleyse bir işi bitirince diğerine koyul” şeklinde buyrulmaktadır (İnşirah 94/7). Dolayısıyla ayette Rasulullah’a ve onun şahsında Müslümanlara bütün vakitlerini hayırlı ve yararlı faaliyetlerle değerlendirmeleri, ibadet, dua gibi dinî faaliyetler ile çalışma, üretme, öğrenme-öğretme, yardımlaşma gibi dünyevi faaliyetlerin de hakkını vermeleri istenilmiştir.
• - Son olarak hafızayı güçlendirmek, konsantrasyonu sağlamak için biberiye yağı, zihin açıklığı için limon yağı, zihinsel yorgunluğu azaltması için nane yağı, zihinsel berraklık için lavanta yağı, dikkat toplamak için adaçayı ve okaliptüs yağları kullanılabilir. Bu uçucu yağları, bir iki damla bileğe veya mendile damlatarak koklayabilir, buhurdanlıkta kullanabilir, difüzöre ekleyerek kullanabilirsiniz.
• - Yine konsantrasyonu artırmak için florit, zihinsel netliği artırmak için siyah turmalin ve pirit, odaklanma ve cesaret için kaplangözü ve lapis lazuli taşları kullanılabilir. Doğal taşlar, odaklanma ve zihinsel berraklık için güçlü birer araçtır. Önemli olan odaklanmayı sağlamak için bilinç ve davranış değişikliğine gitmemiz gerektiğidir.